Darmgezondheid bepalend voor voerwinst vleeskuikens
De afgelopen jaren hebben vleeskuikenhouders te maken gehad met volatiele grondstoffen- en energiemarkten. De rentabiliteit van het pluimveebedrijf is daarom een groter aandachtspunt dan ooit. Als pluimveehouder kun je moeilijk invloed uitoefenen op de voerprijs en kuikenprijzen, maar wel op de voederconversie, een belangrijke factor in de voerwinst. Darmgezondheid is daarbij cruciaal.
Rentabiliteit is het verschil tussen opbrengsten en kosten. In de praktijk spreekt men vaak van bruto of netto voerwinst per kuiken. Zoals de naam al doet vermoeden speelt voer en voerprijs hierin een doorslaggevende rol, vooral wanneer de vleesprijzen relatief stabiel blijven of zelfs dalen. Naast voerkosten houdt men bij de bruto voerwinst ook rekening met de prijs per eendagskuiken en de vleesprijs.
Bruto voerwinst per kuiken* = ((kg vlees x vleesprijs/kg) – prijs eendagskuikens - voerkosten)/aantal kuikens
* Men kan kiezen om deze berekening te maken per opgezet vleeskuiken of per afgeleverd vleeskuiken
Bij het berekenen van de voerwinst per kuiken wordt het al gauw duidelijk dat de voerconversie een centrale rol speelt doordat deze zowel een impact heeft op de vleesopbrengst als op de voerkost.
Effect voerconversie op voerwinst
Één punt voederconversie (VC) bij een gemiddeld aflevergewicht van 2,6 kg en een voerprijs van €400 per ton resulteert in een directe besparing van 1,04 cent per vleeskuiken. Voor een vleeskuikenstal met 50.000 kuikens, betekent dit dus dat elke punt VC een impact op je winst of verlies heeft van €520 per ronde.
Als pluimveehouder is het van belang om steeds na te gaan wat het effect is van een wijziging in management zoals: vaccinatie van kuikens, darmgezondheid, coccidiosepreventie, ventilatie, water, etc. Elke wijziging kan invloed hebben op de prestaties van de vleeskuikens en daarmee dus ook op de voederconversie en de rentabiliteit van het bedrijf. Het gebruik van Elanco’s HTSi monitoringstool kan jou helpen om meer inzicht te krijgen. Lees ook het artikel van Arjen Kocks en hoe hij monitoring aanpakt.
Darmgezondheid cruciaal
Een goede voerconversie en dus rentabiliteit wordt grotendeels bepaald door een goede darmgezondheid. Een verhoogde VC betekent dat meer voer nodig is om eindgewicht te bereiken en is dus nadelig voor de bruto voerwinst per vleeskuiken.
Darmschade, oftewel verminderde darmgezondheid, leidt tot een minder goede vertering van het voer. Hierdoor worden minder voedingsstoffen opgenomen door het kuiken en worden deze deels gebruikt om het darmweefsel te herstellen in plaats van groei. Naast voerkwaliteit, stress en virussen, wordt darmgezondheid sterk beïnvloed door Clostridium perfringens en coccidiose. Coccidiose vormt naast Salmonella zelfs de tweede belangrijkste economische aandoening bij pluimvee.
Coccidiose infectie kost geld
Een coccidiose infectie kost jou als vleeskuikenhouder al gauw 5 punten VC en recent onderzoek toonde aan dat coccidiose zelfs tot 18 eurocent verlies per kuiken kan leiden1. In de huidige marktomstandigheden wordt de focus op coccidiosepreventie steeds belangrijker. Bij het opzetten van een preventiestrategie met coccidiostatica dient men rekening te houden met het verloop van de infectie, de werkzaamheid van het coccidiosemiddel en het effect van het middel op het dier. Ongeacht welke preventieve aanpak van coccidiose je kiest, is het belangrijk om voldoende aandacht te besteden aan management (zoals ventilatie, voermanagement en strooiselmanagement). Dit draagt namelijk ook bij aan de coccidiosebeheersing. Het ene kan niet zonder het andere. Onvoldoende aandacht aan management vergroot de kans op falen van de gekozen preventiestrategie.
Coccidiose bij traaggroeiende kuikens
Het coccidioseverloop verschilt sterk tussen reguliere en traaggroeiende vleeskuikenbedrijven. Bij reguliere vleeskuikenbedrijven in België en Nederland ziet men een duidelijke coccidiosepiek tijdens de 3de en 4de week die vaak gepaard gaat met een voerdip. Vervolgens neemt deze druk af om weer toe te nemen in de laatste week. Juist in die laatste week heeft dit een grote impact op de rentabiliteit, aangezien tijdens de laatste week ongeveer 1/3 van alle voeropname plaatsvindt en darmgezondheid dus cruciaal is op dat moment.
Steeds vaker werken vleeskuikenhouders tijdens de coccidiosepiek bovendien met een enkelvoudig ionofoor, terwijl eigenlijk een bredere bescherming met een gepotentieerd ionofoor nodig is in die periode. De toename van coccidiose in de laatste week is deels verklaarbaar door het overschakelen naar voeders zonder coccidiostatica aan het einde van de ronde, waardoor Eimeria maxima de bovenhand krijgt en darmschade veroorzaakt.
Bij trager groeiende kuikens, zoals BL1S-kuikens, vindt de eerste coccidiosepiek ongeveer een week later plaats dan bij de reguliere vleeskuikens. Daarnaast wordt ook een tweede piek gezien bij deze kuikens. Deze tweede piek vindt plaats in de tweede helft van de productieronde en wordt net zoals bij reguliere kuikens verklaard doordat de dieren voer krijgen zonder coccdiostatica.
Om deze reden is het aan te raden om zowel bij regulier vleespluimvee als bij traaggroeiende kuikens een gepotentieerd ionofoor in te zetten tot na de eerste coccidiosepiek om vervolgens over te schakelen naar een enkelvoudig ionofoor tot het einde van de ronde. Europese data tonen aan dat het verlengen van een gepotentieerd ionofoor tot na de coccidiosepiek gevolgd door een enkelvoudig ionofoor op basis van Narasin bijdraagt tot een verlaging van de voerconversie op het pluimveebedrijf2. Daarnaast heeft dit ook een positief effect op de coccidiosedruk in de daaropvolgende rondes. Door met een lagere coccidiosedruk te eindigen, start u de nieuwe ronde dus ook met een lagere infectiedruk.
Figuur 1. Darmletsel scores veroorzaakt door coccidiose in reguliere (Ross 308) en beter leven 1 ster (Hubbard 757) kuikens door de tijd heen.3
Een verhoogde rentabiliteit en een goede voerwinst heeft dus alles te maken met de darmgezondheid van je vleeskuikens. Maak zelf de berekening hoeveel het je jaarlijks op zou brengen als je de VC 1 punt lager krijgt. En zet vervolgens een plan op om deze verbetering te bereiken. Contacteer ook vooral de accountmanagers van Elanco, zij helpen jou hier graag bij!
1Blake et al. “Re-calculating the cost of coccidiosis in chickens.” 2020. Veterinary Research. 51:115.
2 Elanco Data on File
3 Elanco Data on File
