Darmgezondheid onderschat aandachtspunt bij langzaam groeiende kuikens

^{maart 2017}

De darmgezondheid bij langzaam groeiende kuikens vraagt meer aandacht dan vleeskuikenhouders aanvankelijk dachten. De dynamiek van darmstoornissen is anders dan bij ‘reguliere kuikens’ en natte mest valt minder op.

Aandacht voor een goede anti-coccidiosestrategie bij langzaam groeiende kuikens is dan ook zeker zo belangrijk als in de reguliere houderij.

Bij de omschakeling naar een marktconcept met een langzamer groeiend kuiken krijgt een vleeskuikenhouder te maken met een ander kippenras, een andere groeicurve en bovendien ook met daglicht en een veel lagere stalbezetting. Het heeft ook invloed op de manier waarop pluimveehouders het dierenwelzijn en de darmgezondheid van de kuikens beleven. “Ze zien geen afwijkende mest en er zijn geen natte plekken in de stal. Daardoor denken ze vaak ten onrechte dat het goed zit”, vertelt de pluimveedierenarts van Elanco Animal Health.

Minder zichtbare darmgezondheid bij kuikens

Door de lagere bezetting kan het strooisel per kuiken veel meer vocht opnemen. De mest droogt sneller uit en natte mest leidt daardoor minder snel tot natte plekken in de stal. De beweeglijkere kuikens zorgen er bovendien voor dat de mest sneller in het strooisel verdwijnt en aan het oog van de pluimveehouder wordt onttrokken. Met het wegvallen van dit ‘signaleringssysteem’ denken sommige pluimveehouders volgens Elanco ten onrechte dat ze de darmgezondheid onder controle hebben.

Sectie: irritatie darmen bij kuikens

Uit de secties van Elanco blijkt dat er bij langzaam groeiende kuikens opvallend veel sprake is van darmirritatie, darmontstekingen, bloedingen en slijmvorming. “Dit duidt op een reactief immuunapparaat. Wat opvalt, is de grote variatie tussen de kuikens onderling: van bijna perfecte darmen tot vrij ernstige coccidioselaesies. Het onderlinge verschil tussen de dieren van één koppel is veel groter dan bij reguliere kuikens. De aangetroffen laesies duiden op een verschuiving in de types coccidiose die de meeste schade veroorzaken; het lijkt erop dat E. tenella meer voorkomt.”

 Adequaat anti-coccidioseprogramma

Op basis van de bevindingen adviseert de pluimveedierenarts bij langzamer groeiende kuikens te zorgen voor een adequaat coccidioseprogramma, om de darmgezondheid te beschermen. Het optimale schema is niet automatisch gelijk aan dat van de reguliere kuikens. Als antwoord op de langere coccidiosepiek is het advies een week langer, 35 dagen in plaats van 28 dagen, Maxiban® te geven. En vanaf 35 dagen tot de slacht Monteban®.

Met het houden van langzamer groeiende kuikens krijgt een pluimveehouder te maken met een aantal specifieke risicofactoren:

‘Ongemerkt een fikse coccidiosebesmetting’

Kun je met de overstap naar langzamer groeiende kuikens de touwtjes laten vieren? “Absoluut niet”, weet Dick Schieven uit eigen ervaring. Anderhalf jaar geleden stapte hij over op de langzamer groeiende Nieuwe Standaard Kip. Met de omschakeling versoberde hij het anti-coccidioseschema. Al in de tweede ronde ging het mis. “Op het eerste oog zag het er best goed uit, maar het voelde niet goed. Ik vond ook natte mestjes met bloed en onverteerd voer.” Schieven liet toen een aantal kuikens onderzoeken en schrok van wat hij zag. “Een blindedarm zo dik als een vinger en helemaal vol bloed. Een heftige tenellabesmetting.”

Darmgezondheid beschermen

Hij schakelde meteen over op zijn ‘oude’ anti-coccidioseschema met Maxiban® en salinomycine. De ronde erna voelde meteen beter aan. Voor een objectieve beoordeling meldde hij zich aan als deelnemer van HTS (health tracking system) van Elanco. De kuikens van Schieven scoorden met 60 punten zo’n 20 punten slechter dan het gemiddelde .“Een behoorlijk verschil, en toch kon ik dat op het oog niet waarnemen”, vertelt de pluimveehouder. “Waar je bij gangbare kuikens al lang natte plekken zou hebben gehad, was de stal nu gewoon droog. Wel vond ik aan het einde van de ronde slijmerige mest en hadden we wat uitval door clostridium.”

Investering in lagere voederconversie

Hij paste het anti-coccidioseschema wederom aan. De kuikens krijgen nu vijf weken Maxiban® en daarna tot het einde van de ronde Monteban®. “Ze doen het goed en ik zie duidelijk minder mestjes met slijm”, aldus Schieven. “We onderdrukken de uitstoot van coccidiën aan het einde van de ronde, waardoor we de volgende ronde schoner beginnen. Het anti-coccidioseschema is een investering in darmgezondheid en een betere voederconversie. Als vleeskuikenhouder moet je het hebben van een goede darmgezondheid. Dat geldt voor reguliere, maar net zo goed voor langzamer groeiende kuikens.”

Coccidiosepiek duurt langer

Schieven merkt dat een coccidiosepiek nu langer aanhoudt dan voorheen. “Bij de reguliere kuikens merk je vaak rond de 24-26 dagen gedurende een paar dagen dat de kuikens wat minder voer opnemen. Bij langzamer groeiende kuikens is die periode veel langer en dat kan zomaar twee weken duren.”

_{Maxiban®G160: coccidiostaticum op basis van narasin en nicarbazine. Europees identificatienummer: 5 1 772 Indicatie: Ter preventie van coccidiose in mestkippen veroorzaakt door Eimeria acervulina, E. brunetti, E. maxima, E. necatrix en E. tenella. Dit toevoegingsmiddel wordt in de vorm van een voormengsel in mengvoeder verwerkt. Waarschuwing: Niet gelijktijdig toedienen met een ander coccidiostaticum in het voer of met bepaalde geneesmiddelen, zoals tiamulin. Wachttijd: 0 dagen. Lees voor gebruik de productinformatie. Verantwoordelijke: BE: Elanco Belgium BV, Generaal Lemanstraat 55/3, 2018 Antwerpen, België (αBE105334) +32 3 334 30 00 NL: Elanco Nederland BV, Van Deventerlaan 31, 3528 AG Utrecht, Nederland (αNL220758) +31 30 307 92 45}

_{Monteban® G100: coccidiostaticum op basis van narasin. Europees toelatingsnummer: E765 Indicatie: Als hulpmiddel ter voorkoming van coccidiose veroorzaakt door Eimeria acervulina, E. brunetti, E. maxima, E. necatrix en E. tenella. Dit toevoegingsmiddel wordt in de vorm van een voormengsel in mengvoeder verwerkt. Waarschuwing: Niet gelijktijdig toedienen met een ander coccidiostaticum in het voer of met bepaalde geneesmiddelen, zoals tiamulin. Wachttijd: 0 dagen Verantwoordelijke: BE: Elanco Belgium BV, Generaal Lemanstraat 55/3, 2018 Antwerpen, België (αBE105334) +32 3 334 30 00 NL: Elanco Nederland BV, Van Deventerlaan 31, 3528 AG Utrecht, Nederland (αNL220758) +31 30 307 92 45}

_{Elanco®, Maxiban®, Monteban® en de schuine balk zijn handelsmerken van Elanco of haar filialen.}