Streptokokken bereiken meestal het bloed via de luchtwegen, maar dat kan ook via de darmen. Een goede darmgezondheid rondom spenen voorkomt niet enkel speendiarree, maar houdt ook streptokokken uit de bloedbaan.

Een infectie met streptokokken (Streptococcus suis, S. suis) is een belangrijke doodsoorzaak bij gespeende biggen van 5 tot 10 weken leeftijd. Biggen besmetten zich met S. suis via de zeug, tijdens het werpen en ook door direct contact, en door overdracht tussen de biggen. De bacteriën bevinden zich in de amandelen. De meeste varkens zijn dragerdieren, die meestal weinig ziekmakende stammen herbergen. Maar in aanwezigheid van ziekmakende stammen zullen sommige dragerbiggen uiteindelijk een bloedvergiftiging, hersenvliesontsteking en/of kreupelheid ontwikkelen, wanneer maternale antilichamen afnemen (tussen 5 en 9 weken oud). Zonder maatregelen kan de sterfte tot 20% oplopen1.

Een significante toename van S. suis-gerelateerde ziekten bij gespeende biggen is wereldwijd waargenomen in de afgelopen jaren, voornamelijk door de vermindering van het gebruik van antibiotica1.

Hoe geraken streptokokken in de bloedbaan?

Men ging er altijd van uit dat S. suis via de luchtwegen in de bloedbaan binnendringt. Bij stress en in afwezigheid van antistoffen dringen potentieel aggressieve bacteriestammen vanuit de amandelen de bloedbaan van gespeende biggen binnen en veroorzaken de hierboven beschreven problemen.

Meer recent is een nieuwe toegangsroute naar voor geschoven, nl. via het maagdarmkanaal, zoals dat heel vaak gebeurt met streptokken bij mensen. Streptokokken kunnen zich vasthechten aan de darm en door/tussen de darmcellen heen de bloedbaan bereiken2.  Niet toevallig dat dit plaatsvindt na spenen. Al in 2004 werd door onderzoekers van de Faculteit Diergeneeskunde in Utrecht de zogenaamde translocatie van S. suis uit de darm aangetoond door biggen aan stress te onderwerpen3.

Relatie streptokokken en speendiarree?

Een Vlaams varkensbedrijf kampte, sinds het verbod op zinkoxide, met zware problemen van streptokokkeninfecties en speendiarree. Een preventieve aanpak van de speendiarree deed het antibioticumgebruik met 84% dalen. Niet enkel antibiotica tegen de colibacterie die speendiarree veroorzaakt daalden, maar ook antibiotica die normaal ingezet werden tegen streptokokken. “De darmflora blijft stabiel en kan zijn werk doen. Hier en daar moet er nog eens een dier behandeld worden maar groepsbehandeling is volledig verdwenen. Hun weerstand is veel beter waardoor onder andere streptokokken geen vrij spel krijgen”, aldus de bedrijfsdierenarts.

Hardnekkige streptokokkenproblemen: laat uw biggen controleren op speendiarreebacterie

Hebben uw biggen last van streptokokken en ziet u ook af en toe speendiarree of neemt u voermaatregelen om dit te verminderen, laat dan mest van uw speenbiggen testen op de veroorzaker van speendiarree. In meer dan 80% van de gevallen is dat de colibacterie: Escherichia coli F4/F185. Die maakt gebruik van de stress van het spenen om via zijn toxines de darm te verstoren. In mestmonsters kan een labo-onderzoek of een sneltest op het bedrijf de colibacterie als oorzaak eenduidig vastleggen. Mogelijk is een verzwakte darm ook de ingangspoort voor de streptokokken op bedrijf.

Hoe deelnemen aan het mestonderzoek?

Neem contact op met uw bedrijfsdierenarts of met de Account Managers van Elanco Annemae (Nederland) en Evie (Vlaanderen) of met onze varkensdierenarts Frédéric.

Annemae Kremer
annemae.kremer@elancoah.com
+31 (0)6 28 373 458
Evie Folens
evie.folens@elancoah.com
+32 (0)486 76 24 41
Frédéric Vangroenweghe
frederic.vangroenweghe@elancoah.com
+32 (0)477 55 85 62


Referenties:

  1. Gottschalk M (2022) Struggling to control Streptococcus suis disease in the context of antibiotic reduction Proceedings 26th IPVS congress, Rio de Janeiro, Brazil, 180-189.
  2. Ferrando ML & Schultsz C (2016) A hypothetical model of host-pathogen interaction of Streptococcus suis in the gastro-intestinal tract. Gut microbes 7 (2), 154-162.
  3. Swildens B et al. (2004) Intestinal translocation of Streptococcus suis type 2 EF+ in pigs. Vet Microbiol 103, 29-33.  
  4. De Wachter H. (2022) Bedrijf vermindert antibioticagebruik na spenen met 84%. Varkensbedrijf.be “”, juli-augustus 22-23.
  5. Vangroenweghe et al. (2016) – Prevalence of virulence factors of Escherichia coli isolated from piglets with post-weaning diarrhoea in Belgium and The Netherlands – Proceedings of 9th European Symposium of Porcine Health Management.

Elanco België BV, Plantin en Moretuslei 1A, 2018 Antwerpen, België | benelux@elancoah.com | +32 (0)3 334 30 02

Elanco Nederland B.V., Van Deventerlaan 31, 3528 AG Utrecht, Nederland | benelux@elancoah.com| +31 (0)30 307 92 45


Elanco en het schuine balklogo zijn handelsmerken van Elanco of haar filialen. © 2022 Elanco.

EM-BE-22-0194 (BNL)